കേരളത്തിൽ പോർച്ചുഗീസുകാർ വന്നെത്തിയ 15, 16 ശതകങ്ങൾ രാഷ്ട്രീയമായി മാത്രമല്ല, സാമൂഹ്യ-സാംസ്കാരിക-സാഹിത്യപരമായും വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ടതാണ്. കേരളീയസമൂഹം സാന്മാർഗ്ഗികമായി അതിന്റെ ഏറ്റവും താഴ്ന്ന തലത്തിലെത്തിയത് ഈ ഘട്ടത്തിലാണ്. രേഖപ്പെട്ട ചരിത്രം നമ്പൂതിരി സമുദായത്തിനുമാത്രമേ ഉള്ളൂവെന്നതിനാൽ ഈ പരാമർശം കൃത്യമായി പറഞ്ഞാൽ അവരെ മാത്രമേ ബാധിക്കുന്നുള്ളൂ. അവർക്കു വഴങ്ങിനിന്നിരുന്ന സമുദായങ്ങളിലെ സ്ത്രീകളെയാണ് ഇതിനുപയോഗിച്ചിരുന്നത് എന്നതിനാൽ ആ സമുദായങ്ങളും ചിത്രത്തിൽ വരുന്നു. അതിലും താഴ്ന്ന ജാതിക്കാർ എങ്ങനെയാണ് ജീവിച്ചിരുന്നതെന്നുപോലും നമുക്കറിയില്ല. ലഭ്യമായ സാഹിത്യരേഖകൾ നോക്കിയാൽ നമ്പൂതിരി ജന്മിമാരുടെ പുളപ്പിന്റെ കാലമായിരുന്നു അത് എന്നത് നിസ്സംശയമാണ്. വേശ്യാവൃത്തി കുലീനവും നമ്പൂതിരിമാരല്ലാത്ത സ്ത്രീകൾ കൈക്കൊള്ളേണ്ടതുമായ ഒരു തൊഴിലാണെന്നുമാണ് ഈ കൃതികൾ നല്കാൻ ശ്രമിച്ച ഗുണപാഠം. നാടുവാഴികളും ആ സ്ത്രീകളുടെ ഉപഭോക്താക്കളിൽ രണ്ടാം സ്ഥാനം നേടിയിരുന്നു. പണ്ഡിതരായ ബ്രാഹ്മണരും കവിശ്രേഷ്ഠരും വേശ്യാപ്രശംസകൾ നടത്തി കാലം കഴിച്ചിരുന്നു. ഇത്തരം സ്ത്രീകൾ സമൂഹത്തിൽ ഉന്നതമായ സ്ഥാനം നേടുകയും പരിപൂർണ്ണസ്വാതന്ത്ര്യം ആസ്വദിക്കുകയും ചെയ്തു. അത്തരമൊരു കൃതിയാണ് ചന്ദ്രോത്സവം. സംസ്കൃതവും മലയാളവും ഇടകലർന്ന മണിപ്രവാളത്തിലാണ് പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഇതിന്റെ രചന. സംസ്കൃതത്തിന്റെ വിലങ്ങുകൾ പൊട്ടിച്ച് പുറത്തുചാടാൻ വെമ്പുന്ന മലയാളഭാഷയുടെ അന്തശ്ചേതന ഇതിൽ കാണാം. പ്രൊഫ: ഇളംകുളം കുഞ്ഞൻപിള്ളയാണ് ഭാഷയുടെ ജാതകം കണ്ടെത്തിയ ആധുനികപണ്ഡിതൻ. ആ പരിശ്രമം അദ്ദേഹത്തെ ഒരു ചരിത്രകാരൻ കൂടിയാക്കിത്തീർത്തു. നൂറ്റാണ്ടുയുദ്ധം പോലുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ ചില നിഗമനങ്ങൾ തെറ്റാണെന്ന് ഇന്ന് ചരിത്രകാരന്മാർ കരുതുന്നുവെങ്കിലും പ്രാചീന മലയാളകൃതികളെ പൊടിതട്ടിയെടുത്ത് പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കുന്നതിൽ കുഞ്ഞൻ പിള്ളയുടെ സംഭാവന നിസ്തുലമാണ്.
ദേവദാസിമാരിൽ പ്രമുഖയായ മേദിനീവെണ്ണിലാവ് ആ വർഗ്ഗത്തിന്റെ കുലദേവതയായ ചന്ദ്രദേവന്റെ പ്രീതിക്കായി നടത്തുന്ന ചന്ദ്രോത്സവം എന്ന ചടങ്ങിന്റെ പൊടിപ്പും തൊങ്ങലും വെച്ചുള്ള വിവരണമാണ് ഈ കൃതി. മേദിനീവെണ്ണിലാവ് (moonlight on earth) ആ സ്ത്രീയുടെ യഥാർത്ഥ നാമമാകാൻ സാദ്ധ്യതയില്ല. മാരചേമന്തിക (cupid's flower), മാനവീമേനക (nymph among women)എന്നിങ്ങനെ മറ്റു ദേവദാസിമാരെ വിശേഷിപ്പിക്കുന്നതുകൊണ്ട് അത് ആരാധകവൃന്ദം അവർക്ക് ചാർത്തിക്കൊടുത്തിരിക്കുന്ന ഓമനപ്പേരാകാനാണ് വഴി. ചന്ദ്രദേവന്റെ തോഴിയായ ചന്ദ്രിക ശാപം മൂലം ഭൂമിയിൽ ജന്മമെടുത്തതാണ് മേദിനീവെണ്ണിലാവ്. നിലാവിന്റെ കണികകളെ ഗർഭത്തിൽ വഹിച്ചതുപോലെ ജനിച്ച പെൺകുട്ടിയെ ഭൂമിയിലെ വെണ്ണിലാവെന്നല്ലാതെ എന്തു വിളിക്കും? പ്രായമെത്തിയതോടെ കുലത്തൊഴിലിലേക്കുതിരിഞ്ഞ അവൾ കേരളത്തിലെ പ്രമുഖദേവദാസികളേയും ബ്രാഹ്മണ-നാടുവാഴികളേയും ക്ഷണിച്ചുനടത്തുന്ന ചന്ദ്രോത്സവവും അതിൽ പങ്കെടുക്കുന്ന സൗന്ദര്യധാമങ്ങളുടെ അംഗപ്രത്യംഗവർണ്ണനയും നാട്ടുപ്രമുഖരുടെ ലീലാവിലാസങ്ങളുമാണ് ഇതിലുള്ളത്. അക്കാലത്തെ ഒരു rave party എന്നതിൽക്കവിഞ്ഞ സാമൂഹ്യ-മതപരമായ പ്രാധാന്യമൊന്നും ഈ ചടങ്ങിനില്ല. സമൂഹത്തിൽ ദേവദാസിമാരുടെ ഉന്നതസ്ഥാനത്തിന് ഒരു അടിക്കുറിപ്പെന്ന മട്ടിൽ തൃശൂരിനടുത്തുള്ള ചിറ്റിലപ്പള്ളിയിൽ ബ്രാഹ്മണശ്രേഷ്ഠനായ വരകപ്പള്ളി നമ്പൂതിരിയുടെ കാർമികത്വത്തിലാണ് ചടങ്ങുകൾ നടക്കുന്നത്.
പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിലെ കേരളത്തിലെ സമ്പന്നസവർണ്ണ സമൂഹത്തിലെ പുഴുക്കുത്തുകൾ പുറത്തുകൊണ്ടുവരുന്നതിനൊപ്പം 'മാന്യത' എന്നു നമ്മളെണ്ണുന്ന പെരുമാറ്റം പോലും കാലാനുസൃതം മാറുന്ന ഒന്നാണെന്നും ഈ കൃതി കാട്ടിത്തരുന്നു. സാന്മാർഗിക അധഃപതനത്തിന്റെ നെല്ലിപ്പലകയെന്ന് ഇളംകുളം ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്ന ലൈംഗിക അരാജകത്വം ഇപ്പോഴത്തെ വോക്ക് (woke) ആക്ടിവിസ്റ്റുകളുടെ നിരന്തരപ്രവർത്തനം നിമിത്തം ഭാവിയിൽ ഇതുപോലെയോ കൂടുതൽ തീവ്രമായോ തിരികെയെത്താനുള്ള സാദ്ധ്യതയും വിദൂരമല്ല. കോളേജ് ഹോസ്റ്റലിൽ താമസിക്കുന്ന കുട്ടികൾക്ക് പാതിരാത്രിയിലും ചുറ്റിക്കറങ്ങാൻ സ്വാതന്ത്ര്യം വേണമെന്ന നിലവിളികൾ ഈ തന്ത്രത്തിന്റെ ഭാഗമാണ്. ചരിത്രപരമായി നോക്കിയാൽ സ്ത്രീസ്വാതന്ത്ര്യവും ശാക്തീകരണവും അതിന്റെ സമ്പൂർണ്ണതയിലെത്തിയത് ദേവദാസികളിലാണെന്നു കാണാം. മലയാളഭാഷയുടെ വികാസവും ഈ കൃതിയിൽ ദർശിക്കാം. നവീനഭാഷാകൃതി എന്നാണ് കവി 'ചന്ദ്രോത്സവ'ത്തെ വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത് - ലോകത്തിൽ അതുല്യമെന്നും! പേരറിയാത്ത അയാൾ ആത്മവിശ്വാസത്തിലും സമ്പൂർണത നേടിയിരുന്നിരിക്കാം. ഇന്നും നിലവിലുള്ള പെരുവനം, ചോകിരം (ചൊവ്വര) ഗ്രാമക്കാരും വേദപണ്ഡിതരുമായ നമ്പൂതിരിമാർ ചന്ദ്രോത്സവത്തിൽ ആദ്യന്തം പങ്കെടുക്കുന്നതായി കാണുന്നു. വേദങ്ങൾ മുഴുവൻ കുടിച്ചുവറ്റിച്ചവരാണെങ്കിലും വേശ്യാഗൃഹങ്ങളിലാണ് താമസമെന്ന് ഇളംകുളം രോഷത്തോടെ രേഖപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിൽ കേരളത്തിൽ പ്രചരിച്ചിരുന്ന 'അഷ്റഫി' എന്ന പേർഷ്യൻ സ്വർണ്ണനാണയത്തെ 'അശറവി' എന്ന പേരിൽ പരാമർശിക്കുന്നത് ചരിത്രവിദ്യാർത്ഥികൾക്കും പ്രയോജനം ചെയ്യും.
നാമിന്നു ശിരസ്സിലേറ്റുന്ന സദാചാരനീതികളെ ചന്ദ്രോത്സവകാരൻ തരിമ്പും വിലമതിക്കുന്നില്ല. 'നീർക്കുമിള പോലെ വളരിന്റ ദേഹം / പൊയ്പോകിലാകാ പഴുതേ വധൂനാം' (III - 72) എന്ന ശ്ലോകം സ്ത്രീകളെ ഉപദേശിക്കുന്നത് 'നീർക്കുമിള പോലെ വളർന്ന് അല്പകാലം മാത്രം ശേഷിക്കുന്ന ദേഹം പാഴാക്കിക്കളയാൻ പാടില്ല' എന്നാണ്. മാത്രവുമല്ല,
വേശാംഗനാവൃത്തിരിയം വിശുദ്ധാ
വിരാജതേ സംപ്രതി കേരളേഷു
വായ്ക്കിന്റ സൽക്കർമ്മ സഹസ്രസിക്തം
ഭാഗ്യം തസ്യോഃ പരമാർത്ഥസാരം (III - 76)
'വേശ്യാത്തൊഴിൽ ഇപ്പോൾ കേരളത്തിൽ തഴച്ചുവളരുന്നു. പലപ്രകാരത്തിലുള്ള പുണ്യകർമ്മങ്ങൾ കൊണ്ടു സിദ്ധിക്കാവുന്ന മഹാഭാഗ്യമാണ് അത്' എന്നാണ് മറ്റൊരുപദേശം. ദേവദാസികൾ മനുഷ്യവിഭവവികസനത്തിലും ശ്രദ്ധ ചെലുത്തിയിരുന്നു. പെൺകുട്ടികൾ ജനിക്കുന്നത് മഹാഭാഗ്യമായി അവർ എണ്ണി. കഴിയുന്നതും നേരത്തേ അവരെ തൊഴിലിൽ പ്രവേശിപ്പിക്കുന്നതിനും ശ്രദ്ധിച്ചിരുന്നു. 'ധാത്രീകരാംബുജധൃതാ കമനീയലീലാ..' എന്നു തുടങ്ങുന്ന ശ്ലോകം (II - 34) ഒരു ശിശുവിനെയാണോ വർണ്ണിക്കുന്നതെന്ന് നാം സംശയിച്ചുപോകും. 'ഭാവിയിൽ കാമലീലയിൽ പാടവം സമ്പാദിക്കുന്നതിനുവേണ്ടി തേടുന്ന ഒരു ചെറിയ പരിശീലനമെന്നപോലെ കമനീയലീലയായ മേദിനീവെണ്ണിലാവ് ആയയുടെ കയ്യിലിരുന്ന് കൈകാലുകൾ എല്ലായ്പ്പോഴും കുടഞ്ഞുകൊണ്ടിരുന്നു' എന്നാണതിന്റെ അർത്ഥം. 'നാലഞ്ചുപത്തു ദിവസേഷു..' എന്ന ശ്ലോകം (II - 41) പറയുന്നത് 'ജനിച്ച് ഒരാഴ്ചപോലും കഴിയുന്നതിനുമുമ്പേ യുവാക്കന്മാരുടെ നേത്രങ്ങൾക്ക് അവൾ ഭ്രമം ഉണ്ടാക്കി' എന്നാണ്!
വേശാംഗനാവൃത്തിരിയം വിശുദ്ധാ
വിരാജതേ സംപ്രതി കേരളേഷു
വായ്ക്കിന്റ സൽക്കർമ്മ സഹസ്രസിക്തം
ഭാഗ്യം തസ്യോഃ പരമാർത്ഥസാരം (III - 76)
'വേശ്യാത്തൊഴിൽ ഇപ്പോൾ കേരളത്തിൽ തഴച്ചുവളരുന്നു. പലപ്രകാരത്തിലുള്ള പുണ്യകർമ്മങ്ങൾ കൊണ്ടു സിദ്ധിക്കാവുന്ന മഹാഭാഗ്യമാണ് അത്' എന്നാണ് മറ്റൊരുപദേശം. ദേവദാസികൾ മനുഷ്യവിഭവവികസനത്തിലും ശ്രദ്ധ ചെലുത്തിയിരുന്നു. പെൺകുട്ടികൾ ജനിക്കുന്നത് മഹാഭാഗ്യമായി അവർ എണ്ണി. കഴിയുന്നതും നേരത്തേ അവരെ തൊഴിലിൽ പ്രവേശിപ്പിക്കുന്നതിനും ശ്രദ്ധിച്ചിരുന്നു. 'ധാത്രീകരാംബുജധൃതാ കമനീയലീലാ..' എന്നു തുടങ്ങുന്ന ശ്ലോകം (II - 34) ഒരു ശിശുവിനെയാണോ വർണ്ണിക്കുന്നതെന്ന് നാം സംശയിച്ചുപോകും. 'ഭാവിയിൽ കാമലീലയിൽ പാടവം സമ്പാദിക്കുന്നതിനുവേണ്ടി തേടുന്ന ഒരു ചെറിയ പരിശീലനമെന്നപോലെ കമനീയലീലയായ മേദിനീവെണ്ണിലാവ് ആയയുടെ കയ്യിലിരുന്ന് കൈകാലുകൾ എല്ലായ്പ്പോഴും കുടഞ്ഞുകൊണ്ടിരുന്നു' എന്നാണതിന്റെ അർത്ഥം. 'നാലഞ്ചുപത്തു ദിവസേഷു..' എന്ന ശ്ലോകം (II - 41) പറയുന്നത് 'ജനിച്ച് ഒരാഴ്ചപോലും കഴിയുന്നതിനുമുമ്പേ യുവാക്കന്മാരുടെ നേത്രങ്ങൾക്ക് അവൾ ഭ്രമം ഉണ്ടാക്കി' എന്നാണ്!
ഇളംകുളം കുഞ്ഞൻപിള്ളയുടെ വ്യാഖ്യാനശൈലി സഭ്യതയുടെ അതിർവരമ്പുകൾ കൃത്യമായി പാലിച്ചുകൊണ്ടുള്ളതായതിനാൽ ചില ഭാഗങ്ങളിൽ ശ്ലോകത്തിന്റെ മുഴുവനായ അർത്ഥം ഗ്രഹിക്കാൻ വായനക്കാർ ബുദ്ധിമുട്ടും. എങ്കിലും അതിന്റെ ഫലമായി ജനസാമാന്യത്തിന്റെ മുന്നിൽ സങ്കോചമില്ലാതെ ഒരു മണിപ്രവാളകൃതി അവതരിപ്പിക്കാൻ അദ്ദേഹത്തിനായി. ഗൗരവക്കാരനായ ഒരു കോളേജ് അദ്ധ്യാപകൻ എന്ന പ്രതിച്ഛായയെ മറികടന്ന് നർമ്മരസം തുളുമ്പുന്ന നിരവധി നിരീക്ഷണങ്ങൾ അദ്ദേഹം ഈ കൃതിയിൽ നടത്തുന്നു. 'അറിവുടയ ജരൽപ്രവ്രാജികാഭിഃ സമേതാ..' എന്നാരംഭിക്കുന്ന ശ്ലോകം എടുക്കുക. 'അറിവുള്ള വൃദ്ധസന്യാസിനികളോടു ചേർന്ന് പെൺകുട്ടി ജനിക്കാൻ കർമ്മങ്ങൾ ചെയ്യുന്നു' എന്നാണ് വാച്യാർത്ഥം. വൃദ്ധസന്യാസിനികൾ എന്നുദ്ദേശിക്കുന്നത് 'പെൻഷൻ പറ്റിയ ദേവദാസികളായിരിക്കണം' എന്നാണ് ഇളംകുളം ഊഹിക്കുന്നത്. മറ്റൊന്ന് 'ഭൂലോകപാലസഹിതാ വിജഹാരബാലാ / നാനാവിധാസു രതിതന്ത്രപരമ്പരാസു..' (II - 103) എന്ന ശ്ലോകം. കെട്ടുകല്യാണം കഴിഞ്ഞ അന്നുതന്നെ ആഘോഷങ്ങൾ അവസാനിച്ചപ്പോൾ 'അവിടെ കൂട്ടംകൂടി നിന്നിരുന്ന മഹാജനങ്ങളിൽനിന്ന് രാജാക്കന്മാരെയെല്ലാം അവൾ അകത്തേക്കുവിളിച്ചു' എന്ന് അർത്ഥം. ശ്ലോകവുമായി തട്ടിച്ചുനോക്കിയാൽ സെൻസർ ചെയ്ത അർത്ഥമാണിതെന്നു കാണാൻ കഴിയും. അതിനുപുറമേ ഇങ്ങനെ കൂട്ടിച്ചേർക്കുന്നു: 'മറ്റുള്ളവരുടെ കാര്യം പറയുന്നില്ല. പിറകേ അവരേയും വിളിച്ചിരിക്കാം'. 'ഇതരജനമശേഷം മേദിനീചന്ദ്രികേ നീ / ജയ ജയ! പുനരിത്ഥം വാദിഷു പ്രീതിപൂർവം' എന്ന ഭാഗം വ്യാഖ്യാനിക്കുന്നത് 'പാടാനും കവിതയുണ്ടാക്കാനും അറിഞ്ഞുകൂടാത്തവർ സന്തോഷംകൊണ്ടു മതിമറന്ന് ചിയേഴ്സ് വിളിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കവേ' എന്നാണ്.
ഇതുപോലൊരാവശ്യത്തിനുവേണ്ടി രചിച്ചതാണെങ്കിലും ആ കൂരിരുട്ടിലും ഏതാനും ചില പ്രകാശസ്രോതസ്സുകൾ കാണാം. 'കളത്രദ്വയമഖിലജനാനാമാത്മതാപായ നൂനം' (രണ്ടു ഭാര്യമാർ ആർക്കും മനോവേദനയുണ്ടാക്കുന്നു) എന്നും ചന്ദ്രോത്സവകാരൻ മനസ്സിലാക്കുന്നു. ഈ കൃതിയിൽ പ്രകടമായും കാണപ്പെടുന്ന അതിശയോക്തി വ്യാഖ്യാനകാരൻ വേണ്ടത്ര കണക്കിലെടുക്കാതെ 'സർവത്ര കുഴപ്പമായിരുന്നു' എന്നു വാദിക്കുന്നത് സൂക്ഷ്മതക്കുറവാണ്. എന്നാലും സമൂഹത്തെ മൊത്തത്തിൽ ബാധിച്ചിരുന്ന ധാർമികച്യുതി ഒരു യാഥാർഥ്യം തന്നെയായിരുന്നു. വ്യാപകമായ അസാന്മാർഗികത മറ്റു സമുദായങ്ങളിലേക്കും വ്യാപിച്ചുതുടങ്ങിയ ഘട്ടത്തിലാണ് തുഞ്ചത്തെഴുത്തച്ഛന്റെ രംഗപ്രവേശം. മണിപ്രവാളകാവ്യങ്ങൾ ഉരുവിട്ടുകൊണ്ടുനടക്കുകയല്ല ജീവിതലക്ഷ്യമെന്നൊരു തോന്നൽ നമ്പൂതിരിമാരിൽപ്പോലും ഉളവാക്കാൻ അദ്ദേഹത്തിനായി. അഗാധമായ നാശഗർത്തത്തിൽ പതിക്കാൻ പോയ കേരളസമുദായത്തെ രക്ഷിച്ച ആ മാന്ത്രികശക്തി അത്ഭുതാവഹമാണെന്ന് ഇളംകുളം രേഖപ്പെടുത്തുന്നു.
അല്പം പുച്ഛം കലർന്ന പരിഹാസമാണ് ഇളംകുളം കൃതിയിലുടനീളം പുലർത്തുന്നത്. ദേവദാസികളുടെ ചൊല്പടിയിലും രക്ഷാകർത്തൃത്വത്തിലും കഴിഞ്ഞിരുന്ന അജ്ഞാതനായ ഒരു കവിയാണല്ലോ ഇതിന്റെ നിർമാതാവ്. സർവ്വകലാശാലകൾ ഉണ്ടാകുന്നതിനും അതിൽ പ്രൊഫസർമാർക്ക് ജോലി ലഭിക്കുന്നതിനുംമുമ്പ് പണ്ഡിതരേയും കലാകാരന്മാരേയും പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ചിരുന്നത് സമൂഹത്തിലെ ധനികർ മാത്രമായിരുന്നു. ഒരുപക്ഷേ ഇളംകുളം അന്നാണ് ജീവിച്ചിരുന്നതെങ്കിൽ ഇതിലെ പ്രതിപാദ്യവിഷയത്തെ പ്രശംസിച്ചും പ്രകീർത്തിച്ചും എഴുതുമായിരുന്നേനെ. ദേവദാസി എന്നതിനുപകരം ഒട്ടുമിക്കയിടങ്ങളിലും വേശ്യ എന്നാണദ്ദേഹം ഉപയോഗിക്കുന്നത്. ഇതൊരല്പം ക്രൂരമാണെന്നു പറയാതെ വയ്യ. പ്രത്യേകിച്ചും വൈശികതന്ത്രം എന്ന മറ്റൊരു മണിപ്രവാളകൃതിയിൽ മുതിർന്ന ഒരു ഗണികസ്ത്രീ ഇളമുറക്കാരിക്ക് നൽകുന്ന ഉപദേശം വായിക്കുമ്പോൾ. അതിങ്ങനെ:
താരുണ്യമാവതു സുതേ! തരുണീജനാനാം
മാരാസ്ത്രമേ! മഴനിലാവതു നിത്യമല്ല;
അന്നാർജ്ജിതേന മുതൽകൊണ്ടു കടക്കവേണ്ടും
വാർദ്ധക്യമെന്മതൊരു വൻകടലുണ്ടു മുമ്പിൽ
മാരാസ്ത്രമേ! മഴനിലാവതു നിത്യമല്ല;
അന്നാർജ്ജിതേന മുതൽകൊണ്ടു കടക്കവേണ്ടും
വാർദ്ധക്യമെന്മതൊരു വൻകടലുണ്ടു മുമ്പിൽ
ശ്ലോകങ്ങളുടെ പൂർണ്ണമായ അർത്ഥം ചിലയിടങ്ങളിൽ നൽകാത്തതുമൂലം ഒരുവിധം നല്ല ഭാഷാവ്യുല്പത്തി ഉള്ളവർക്കേ ഇതു മുഴുവനായി ആസ്വദിക്കാനാവൂ. കൃതിക്ക് നൽകിയിരിക്കുന്ന മുഖവുര തീരെ ഹൃസ്വവും ആഖ്യാനവിഷയം വിശദീകരിക്കാത്തതുമാണ്. ശ്ലോകങ്ങൾ വായിച്ച് അർത്ഥം ഗ്രഹിച്ചുവേണം വായനക്കാർ പ്രതിപാദ്യവിഷയം മനസ്സിലാക്കേണ്ടത്. നിരവധി നല്ല പദ്യങ്ങൾ ഇതിൽ കാണാം, ഒപ്പം തന്നെ കൗതുകമാർന്നതും. രണ്ടാംഭാഗത്തിലെ 104 മുതൽ 109 വരെയുള്ള ശ്ലോകങ്ങളിൽ ആറ് ഋതുക്കളിലും ദേവദാസികൾ എങ്ങനെ തങ്ങളുടെ തൊഴിലിൽ ഏർപ്പെട്ടു എന്നു സൂചിപ്പിക്കുന്ന ഭാഗം അത്തരത്തിൽ ഒന്നാണ്.
പുസ്തകം ശുപാർശ ചെയ്യുന്നു.
പുസ്തകം ശുപാർശ ചെയ്യുന്നു.
Book Review of 'Chandrothsavam'
Interpreter: Elamkulam P. N. Kunjan Pillai
Publisher: SPCS, 2016 (First published 1962)
ISBN: 978000030632
Pages: 176